Tip 10: Abguss-Sammlung Antiker Plastik Museum, Berlin/Collection of Plaster Casts of Ancient Sculpture, Berlin

Waarom zou deze verzameling gipsafgietsels van 2000 beelden uit de Griekse en Romeinse Oudheid een aanbeveling verdienen?

Allereerst omdat er geen drommen op afkomen. Soms is men er alleen. Dit maakt studie mogelijk. Toen ik kwam waren er alleen een paar tekenaars uit binnen en buitenland in de weer met schetsboeken om zich de beelden eigen te maken. Het zou leerzaam zijn voor iedere scholier, al dan niet van een gymnasium, hier een paar uren door te brengen.

Verder vanwege de compleetheid. Nergens vindt men zoveel beelden uit de Oudheid bijeen. Wie op reis gaat naar Rome of Athene komt in hedendaagse steden, met belangwekkende ruïnes, en hier en daar een authentiek beeld uit de Oudheid. Dat is onvervangbaar, maar incompleet. Wil men omgeven zijn door die Oudheid dan is men daar uitgeleverd aan de eigen verbeelding en geleerdheid, maar is niet omgeven door een geheel. Hier in Berlijn wandelt men ongestoord tussen een veelheid van beelden, die ons bekogelt met indrukken, als waren wij even Griek of Romein.

Tenslotte is het bezoek stimulerend. Dit is een oude beschaving die ten onder ging. Zoals ook onze beschaving ten onder kan gaan, door toeval en pech, misbeheer of weeffouten. Maar deze cultuur herrees uit  haar graf. Op het moment dat de val van het Oost Romeinse Rijk in 1453 een streep leek te zetten onder deze beelden, rees ze uit haar as op in de Renaissance. Bijna vijfhonderd jaar later werd in twee wereldoorlogen deze Europese beschaving opnieuw verwoest. In heel Europa en Berlijn verdwenen originelen en kopieën. In een poging tot herstel werd de collectie na de oorlog weer samengebracht en aangevuld.

Is voor de cultuur van Europa een weder opstanding denkbaar? De in Charlottenburg nabijgelegen, tweehonderd jaar oude fabriek van afgietsels overleefde de oorlog.

Why should I recommend a visit to this collection of plaster casts?

To begin with: there are no crowds. Sometimes one will be alone. This creates possibilities for study. When I visited, only a few draughtsmen from abroad were busy with their sketchbooks trying to capture the portraits. To every student it would be enlightening  to spend a few hours here, even if they are not from classical studies.

Then, the collection evokes a whole. Nowhere  will one encounter so may ancient sculptures together. Whoever travels today to Rome or Athens will encounter modern cities, with interesting ruins, and occasionally an authentic sculpture from the past. This experience is irreplaceable, but also incomplete. In these places to be surrounded by the ancients one has to rely on imagination or knowledge. One is not surrounded by a whole world. But here in Berlin one walks undisturbed among a multitude of sculptures, that bombard you with images, as if we were Greek or Roman for a moment.

Last but not least the visit stimulates. This was after all an ancient civilisation that disappeared. Like our own civilisation may disappear by accident or bad luck, incompetence or flaws. But in the case of the Greeks and the Romans it returned from the grave. When the fall of the East Roman Empire (1453) doomed this culture, it rose from its ashes in the renaissance.

Nearly half a millennium later European civilisation would be destroyed during two world wars. Of the ancients in Europe and Berlin many originals and copies disappeared. Yet a reconstruction was undertaken with this copy collection. Can a  classical renewal of European culture be imagined through copies? The two hundred years old factory of plaster casts nearby in Charlottenburg also survived the war.